Technologia Rozpoznawania Twarzy — czy strach ma wielkie oczy?

Identyfikacja osób poprzez porównywanie ich twarzy z informacjami znajdującymi się w bazach danych firm lub instytucji to nie science fiction. FERET (Face Recognition Technology), czyli technologia rozpoznawania twarzy, jest obecnie wdrażana w większości rozwiniętych krajów na całym świecie. Korzysta się z niej na lotniskach, dworcach kolejowych, przejściach granicznych, w centrach handlowych, bankach i placówkach opieki zdrowotnej. Największy jednak użytek robią z niej siły policyjne. Systemy rozpoznawania twarzy funkcjonuje w obiektach lub fabrykach z ograniczonym dostępem.

Od Iphone’a po port lotniczy

Chcąc sięgnąć po najjaskrawsze przykłady wykorzystania systemów rozpoznawania twarzy, musimy wybrać się w krótką podróż do USA. Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjenoczonych wykorzystuje FERET w celu identyfikacji osób, które przekroczyły termin swoich wiz lub mogą być objęte dochodzeniem. Pierwsze aresztowanie za pomocą rozpoznawania twarzy miało miejsce na lotnisku w Waszyngtonie w sierpniu 2018 roku. Apple po raz pierwszy użyło rozpoznawania twarzy do odblokowania swojego iPhone’a X. Technologia Face ID pozwala udowodnić telefonowi, że TY to TY, gdy chcesz uzyskać dostęp do telefonu. Zdaniem specjalistów z Apple szansa, że ktoś niepożądany przypadkowo odblokuje twojego Iphone’a za pomocą FERET to jeden na milion. Technologia rozpoznawania twarzy z powodzeniem działa w świecie mediów społecznościowych. Facebook korzysta z algorytmu do wykrywania twarzy za każdym razem, kiedy przesyłamy zdjęcia na swój profil i oznaczamy na nich konkretne osoby. Portal Zukcerberga rozpoznaje twarze z 98-procentową dokładnością!

To oczywiście nie wszystkie przykłady wykorzystania FERET w biznesie i administracji publicznej. Założenie technologii jest proste: chodzi o to, by z jak największą możliwą precyzją określić, czy dana osoba jest tym, za kogo się podaje. Jest to główny powód kontrowersji narosłych wokół tej rewolucyjnej nowinki technologicznej. Krytycy podkreślają, że rozwija się ona nieproporcjonalnie szybko w stosunku do powstawania regulacji chroniących nasz wizerunek przed niewłaściwym wykorzystaniem. Ich zdaniem zarówno RODO, jak i kalifornijska ustawa CCPA, są krokami właściwymi, ale nadal niewystarczającymi.

FERET – jak to działa?

Mechanizm działania technologii rozpoznawania twarzy bazuje na wykorzystaniu unikalnych danych biometrycznych człowieka, takich jak m.in.: owal i szerokość twarzy, kształt ust, nosa, czoła, brwi, podbródka, uszu czy wydatność kości policzkowych. Jest to więc mapowanie twarzy stanowiącej dla systemu serię bardzo konkretnych wskaźników. Poza wymienionymi powyżej cechami geometrycznymi są to również cechy antropometryczne, a więc odległości pomiędzy centrami oczu, najdalszymi punktami oczu, oczami i nosem oraz pomiędzy linią oczu, nosa, ust, podbródka itd. Poprawna identyfikacja konkretnej osoby jest możliwa wyłącznie, jeżeli wszystkie z powyższych danych się ze sobą zgadzają.

Wielki brat patrzy!

Politycy, aktywiści, naukowcy, a nawet przedstawiciele prawa z całego świata zastanawiają się nad funkcjonowaniem technologii w krajach demokratycznych, a także jej wpływem na prawo do wizerunku oraz prywatności.

Krytycy technologii rozpoznawania twarzy podkreślają, że winduje ona proces monitorowania na zupełnie nowy poziom. FERET umożliwia władzom masowy, zautomatyzowany nadzór nad ludźmi – w tym śledzenie każdego ich ruchu i obserwowanie podczas wykonywania codziennych czynności. W tym miejscu wraca kwestia przepisów regulujących korzystanie z tejże technologii. Zgodnie z uchwaloną przez ONZ Powszechną Deklaracją Praw Człowieka, nadzór nad obywatelem powinien ograniczać się wyłącznie do ścigania poważnych przestępstw, bez ingerowania w naszą wolność i prawa podstawowe. Tymczasem technologia rozpoznawania twarzy wykorzystywana przez aparaty państwowe stanowi formę kontroli będącą przejawem nieufności wobec obywateli. Sceptycy obawiają się, że masowe rejestrowanie w celu przechowywania i analizowania naszych wizerunków ​równoznaczne jest z pozbawieniem nas praw do robienia czegokolwiek bez wiedzy państwa. Ich zdaniem jest to prosta droga do ograniczenia wolności zgromadzeń, zrzeszania się i wypowiedzi (poprzez zastraszenie).

W drodze do perfekcji

Przed międzynarodowymi rządami oraz firmami wdrażającymi FERET stoi potężne wyzwanie, jakim jest przygotowanie szczegółowych informacji na temat faktycznego przeznaczenia tejże technologii. Specjaliści podkreślają, że obywatel powinien mieć możliwość każdorazowego wyrażania zgody na rejestrowanie, analizowanie i przechowywanie jego wizerunku w bazach danych.

Pomocne źródła:

FaceRec – Prezentacja

How does facial recognition work?

TWORZYMY INNOWACJE ZAPROGRAMOWANE NA ROZWÓJ TWOJEGO BIZNESU