Ludzki umysł działa nielinearne. Myśli, które rodzą się w naszych głowach, zwykle wznoszą się prędko, niezbornie orbitując wokół sedna sprawy. Bez odpowiednich technik i narzędzi trudno je wszystkie wyłapać i uporządkować tak, by mogły stworzyć sensowną całość. Sięgamy wtedy po książki, aplikacje i inną pomoc z zewnątrz – wszystko po to, by maksymalnie wykorzystać drzemiący w nas potencjał. Jest to również moment, w którym odwołujemy się do Mind Mappingu.
Mind Mapping – to działa już od 50 lat!
Technika zwana Mind Mapping nie jest wynalazkiem nowym. Jej reguły w latach 60. minionego stulecia opracował Tony Buzan, brytyjski pisarz i konsultant agend rządowych oraz międzynarodowych korporacji. Zagadnieniem, które w szczególności zajmowało Buzana było poznanie mechanizmów pracy ludzkiego umysłu w celu stworzenia technik zapamiętywania oraz zwiększania ludzkiej kreatywności. Wynikiem jego dociekań i analiz okazała się metoda, którą dziś nazywamy Mind Mapping – rozwiązanie mające na celu poprawę naszej umiejętności uczenia się i komunikacji. Od ponad pięćdziesięciu lat MM pobudza kreatywność zespołów, przyspieszając powstawanie konkretnych idei i klarownych wizji.
Układanie puzzli umysłu
Bywa, że złożenie zestawu pomysłów i koncepcji w spójną całość graniczy wręcz z cudem. Tymczasem terminy gonią, a stawką jest powodzenie szalenie ważnego projektu. To jest właśnie ten moment, kiedy warto sięgnąć po technikę mapowania myśli. Wszyscy kojarzymy pewnie tę scenę z filmów kryminalnych lub thrillerów, w której bohater za pomocą pinezek i sznurków łączy zdjęcia i notatki rozrzucone w przypadkowej kolejności na wielkiej tablicy. To jest właśnie mind mapping w swojej ikonicznej postaci. Kluczem jest zatem zebranie wszystkich pomysłów, a następnie scalenie ich ze sobą indywidualnie lub w grupy.
W ten sposób o wiele łatwiej nie tylko zobaczyć jak konkretne rozwiązanie będzie działać, ale również, czy będzie to w ogóle możliwe. Co istotne, dzięki Mind Mappingowi można szybciej wychwycić idee niemające szans na realizację, lub zawczasu wyłapać elementy, które na późniejszych etapach prac będą stwarzać problemy. Działa to również w drugą stronę – mapowanie umysłu daje szanse na sprawne pogrupowanie rzeczy, dzięki którym proces będzie mógł przebiegać sprawniej i efektywniej. Korzystając z MM, już na wstępnym etapie planowania zespół wyposażony zostaje w klarowną wizję przedsięwzięcia, mogąc zastosować ją w środowisku roboczym.
Mind Mapping oczami naukowców
Skuteczność Mind Mappingu została dowiedziona przez szereg badań przeprowadzonych na przestrzeni wielu lat. W 2002 roku naukowcy Paul Farrand , Fearzan Hussain i Enid Hennessy dowiedli, że mapowanie umysłu poprawia pamięć długoterminową i zdolność do utrwalania informacji u studentów medycyny o 10%. Zdaniem badaczy, Mind Mapping zachęca do głębszego przetwarzania informacji w celu lepszego kształtowania pamięci. Do podobnych wniosków doszli specjaliści z agencji Toi. W raporcie z 2009 roku dowodzili oni, że Mind Mapping może pomóc dzieciom w zapamiętywaniu słów, poprawiając ich pamięć aż o 32%!
w 1986 roku Arnold Glass i Keith Holyoak dowiedli, że gromadząc pomysły, idee i myśli, a następnie podkreślając kluczowe gałęzie w danym drzewie informacji, stosujemy technikę znaną jako „chunking” (odłupywanie). Nasza pamięć krótkoterminowa jest w stanie przechowywać średnio ledwie siedem elementów informacji. „Odłupywanie” może nam pomóc w efektywnym wykorzystaniu tej przestrzeni.
Oprogramowanie do Mind Mappingu
Na rynku dostępnych jest szereg aplikacji służących do Mind Mappingu, które umożliwiają pracę grupową, co ułatwia wizualizację i wspólne przekuwanie idei w konkretny projekt. Za pośrednictwem tychże aplikacji użytkownik może eksportować wypracowany konsensus jako plik gotowy do wykorzystania w innych programach, co ułatwia dołączenie go jako wykresu do gotowych prezentacji.
Założeniem producentów Mindomo było przygotowanie programu maksymalnie użytecznego, łatwego w użyciu i atrakcyjnego wizualnie. Jak jest w rzeczywistości, każdy oceni według swoich kryteriów. Choć aplikacja nie jest bezpłatna, w jej wersji free można stworzyć do 3 pełnowartościowych map myśli.
Użytkownicy „Premium” otrzymują dodatkowe funkcje, takie jak m.in. synchronizacja projektów dla iOS/Android, embedding plików audio i wideo oraz tworzenie kopii zapasowych w chmurze. Program umożliwia eksportowanie map w wielu formatach. Użytkownik może pracować z plikami PNG, PDF, TXT i PPTX. Możliwy jest również import danych wielu formatów. W wersji Professional (oczko wyżej niż Premium) przy jednym projekcie może pracować maksymalnie 5 osób. Korzystając z płatnej subskrypcji, można zabezpieczyć projekt hasłem w celu udostępniania go jedynie osobom do tego upoważnionym. Użytkownik Premium otrzymuje 1 GB pamięci masowej, natomiast korzystając z Professional, dostaje jej aż 5 GB.
Scapple powstał przede wszystkim z myślą o pisarzach i to właśnie ludzie pióra uczestniczą w jego rozwoju. Aplikacja miała pomóc im zebrać rozsypane pomysły, uporządkować koleje fabuły i zadbać, by wszystko w powstającej narracji się kleiło. Efektem tych prac okazało się jedno z najpopularniejszych narzędzi służących do Mind Mappingu. Aplikacja jest łatwa w użyciu i prosta wizualnie. Z uwagi na fakt, że powstał dla pisarzy, Scapple obsługuje przede wszystkim pliki tekstowe, PDF i obrazy. Nie oferuje natomiast możliwości pracy z materiałami audio i wideo. Dla wielu użytkowników może nie mieć to większego znaczenia, jednak lojalnie uprzedzamy.
W porównaniu z większością programów tego typu Scapple jest łatwy do opanowania, lekki i stosunkowo niedrogi. Zanim użytkownik podejmie decyzję o zakupie, może skorzystać z 30-dniowej bezpłatnej wersji próbnej.
MindManager jest narzędziem przeznaczonym przede wszystkim dla poważnych graczy biznesowych. Stąd jego popularność wśród wielkich koncernów takich jak m. in. Procter & Gamble. Gratką dla użytkownika jest możliwość integracji programu z pakietem Microsoft Office i możliwość generowania profesjonalnych, eleganckich map gotowych do prezentacji na zebraniu zarządu. MindManager nie należy do aplikacji najtańszych, cheć wersja na Maca jest o połowę tańsza od windowsowskiej (ma jednak mniej funkcji). Również w tym przypadku dostajemy możliwość 30-dniowego bezpłatnego testowania programu.
XMind jest kolejną propozycją dla użytkownika biznesowego – z tą różnicą, że tym razem do czynienia mamy z aplikacją darmową. Specjalny moduł przeznaczony do burzy mózgów umożliwia zbieranie koncepcji w grupy i tworzenie powiązania między nimi. Użytkownik biznesowy polubi tryb prezentacji pozwalający na wyświetlanie map w formie slajdów i tworzenie profesjonalnych wykresów. Minimalistyczny interfejs i szeroki wybór szablonów ułatwia tworzenie map, tryb „dzień i noc” chroni oczy użytkownika, a wbudowany zegar pozwala kontrolować sesje mind mappingu.
Doładuj kreatywność
Mind Maping to narzędzie, które nie tylko wspomaga komunikację między uczestnikami projektu, ale przede wszystkim pozwala na przekucie jej w rzeczywistą wartość. Stosując tę technikę, jesteśmy w stanie „doładować” kreatywność zespołu i wycisnąć niemal do cna potencjał drzemiący w jednostce. Giganci tacy jak Boeing, IBM czy Procter & Gamble stosują Mind Maping od wielu lat, co ma niepodważalne przełożenie na ich wyniki i rozpoznawalność.
W pracy przy projektach informatycznych mapowanie wykorzystywane jest w roli narzędzia wspomagającego projektantów, analityków i kierowników projektu. Specjaliści wskazują na użyteczność Mind Mappingu przy realizacji zadań mniej sformalizowanych, w które zaangażowane są niewielkie zespoły fachowców (projekty prowadzone w metodykach lekkich). Nie oznacza to rzecz jasna, że nie można zastosować tej techniki w innych obszarach. Mind Mapping to przede wszystkim kreatywne wsparcie, dzieki któremu w krótszym czasie można posunąć projekt do przodu, oszczędzając czas poświęcany zwykle na samodzielne „łączenie kropek”.